De sleutel tot het begrip hoe bitten in het algemeen inwerken op de paardenmond, ligt in het begrijpen van de anatomie van de tong, hoofd en nek en hoe de voorhand van het paard samenhangt met de beweging van het totale paardenlichaam.

De tong en het paardenlichaam

De tong ligt gedeeltelijk tussen de onderkaakbeenderen (de lagen van de mond) en gedeeltelijk boven die beenderen in de mond. Een aantal tongspieren is verbonden met een kleine hoeveelheid botjes in de keel, die tongbeentjes heten (zie plaatje hieronder). Vanuit die tongbeentjes lopen twee belangrijke halsspieren: de één loopt naar het borstbeen en de andere loopt naar de binnenkant van de schouder. Er bestaat dus een directe verbinding van de tong naar het borstbeen en de schouder. Als er derhalve spanning bestaat in de tong, dan heb je ook spanning die helemaal doorloopt naar het borstbeen en de schouder via de halswervel waar je juist wilt dat daar kan worden nagegeven. Heb je eenmaal spanning in het borstbeen, dan kan het paard onmogelijk zijn rug welven en de spierketting gebruiken die de hals met de staart verbindt en die via de buik van het paard weer terugloopt naar de hals.

Een paar zeer belangrijke details

Er bestaan kleine spiertjes die de tongbeentjes verbinden met het kaakgewricht en met het gebied rond de nek, waar het hoofd aan de hals verbonden is. Het kaakgewricht is feitelijk een belangrijk centrum voor de zenuwen die zorgen voor balans en proprioceptie. Proprioceptie is een onderdeel van het centrale zenuwstelsel van het paard, waardoor het weet waar zijn voeten zich bevinden zonder ernaar te kijken en maakt derhalve ook deel uit van het coördinatiesysteem van het paard. Ook de zenuwen van de onbewuste registratie (proprioceptie) van de voorbenen van het paard liggen in het gebied van de tongbeentjes.

De nek is belangrijk omdat het kopstuk van het hoofdstel daarop druk kan uitoefenen en er een nauwe relatie bestaat tussen de spiertjes van de tweede halswervel, het tongbeen, het kaakgewricht, het hoofd en de nek.

Vrijer bewegen en betere coördinatie

Als we deze anatomie en fysiologie vertalen naar het paard, wordt het plotseling duidelijk waarom hij in staat is om vrijer te bewegen met een betere coördinatie door een vrije, ontspannen en zachte tong. Die weer direct van invloed zijn op het vermogen om de bovenlijn te ontspannen, het paardenlichaam correct en zonder belemmering te bewegen, en dus op het vermogen om die gewenste ‘bolle’ houding te bereiken (het plezierige gevoel dat we allemaal willen ervaren tijdens het rijden). De passen van een paard kunnen opvallend langer worden, zijn balans wordt beter en bovenal wordt het paard gemakkelijker te rijden. 

Het enige nadeel van deze medaille is, dat de ruiter misschien moet leren een andere teugel en rijtechniek te hanteren om geëigend op deze nieuwe mate van zachtheid te reageren.

Ben je op zoek naar een goed bitloos hoofdstel? Neem dan een kijkje in de webshop! Je kunt er ook voor kiezen om een bitloos hoofdstel (sidepull) op maat te laten maken!

Bron o.a.: Dr. Joyce Harman, DVM, MRCVS