Helaas krijgen veel paardeneigenaren er wel eens mee te maken; hoefbevangenheid. Ik heb het helaas zelf ook bij één van mijn shetlanders meegemaakt en met eigen ogen gezien hoe pijnlijk het voor ze is. Je wilt er alles aan doen om het te voorkomen, maar wat moet je dan doen als ze toch bevangen zijn geraakt?

Wat is hoefbevangenheid?

Hoefbevangenheid, ook wel bekend als laminitis, is een ernstige aandoening die paarden treft en vaak gepaard gaat met hevige pijn en leed. Deze aandoening kan zowel acute als chronische vormen aannemen en vereist onmiddellijke aandacht! Het is een ontstekingsaandoening van de lamellen in de hoef van een paard. Deze lamellen zijn verantwoordelijk voor het verankeren van de hoef aan het hoefbeen. Bij hoefbevangenheid raken deze lamellen ontstoken en beschadigd, waardoor er ernstige pijn en disfunctie optreedt. Deze aandoening kan leiden tot blijvende schade aan de hoef en in sommige gevallen zelfs tot de dood van het paard.

Er zijn 3 soorten hoefbevangenheid

Er zijn 3 soorten hoefbevangenheid namelijk:

• Hormoongerelateerde hoefbevangenheid
• SIRS-gerelateerde hoefbevangenheid
• Traumatische hoefbevangenheid

Om het even kort en simpel uit te leggen zal ik hieronder een paar voorbeelden geven per soort:

1. Hormoongerelateerd zie je vaak bij te dikke paarden en wordt veroorzaakt, zoals de naam al doet denken, door een verkeerde hormoonhuisvesting. Denk aan; PPID, Insulineresistentie/EMS en corticosteroïden

2. SIRS-gerelateerd komt door een ontstekingsreactie van het lichaam. SIRS staat voor Systemisch Inflammatoir Respons-Syndroom. Hierbij kan je denken aan: gevolgen van ontstekingen en infecties, spijsverteringsproblemen of gif van buitenaf het lichaam (vervuild drinkwater, giftige planten etc).

3. Bij traumatisch is het door een zuurstoftekort in het hoefweefsel. Hierdoor wordt het paard kreupel en is vaak het gevolg van zware, langdurige of verkeerde (over)belasting van de hoeven. Maar ook door: verkeerd beslag, verkeerde/slecht bekapping, slechte huisvesting etc.

Wat zijn de symptomen?

Vaak zie je dezelfde symptomen als een paard bevangen is. Dit zijn de meest voorkomende:

1. Lopen op de tenen: Paarden met hoefbevangenheid proberen vaak het gewicht van hun lichaam van de pijnlijke voorhoeven te halen door op hun tenen te lopen.
2. Verhoogde hartslag en ademhaling: De pijn kan leiden tot een verhoogde hartslag en ademhaling bij het paard.
3. Warmte in de hoeven: De hoef kan warm aanvoelen als gevolg van ontsteking.
4. Laminae stretching: Dit kan worden waargenomen door het bekijken van de hoefröntgenfoto’s en is een teken van structurele schade.
5. Niet willen bewegen: Paarden met hoefbevangenheid zijn vaak terughoudend om te bewegen vanwege de pijn. Vaak gaan ze ook ‘languit’ staan en zullen ze pijnlijk hoef zoveel mogelijk willen ontlasten.
6. Liggen: In ernstige gevallen kunnen paarden gaan liggen en weigeren op te staan vanwege de extreme pijn.

Wat kan je doen als je paard hoefbevangen is?

Over het algemeen kunnen paarden weer genezen als ze hoefbevangen zijn, mits de juiste maatregelingen worden getroffen. Ook is het per paard verschillend hoe snel ze weer genezen en of ze gevoelig blijven voor bevangenheid of niet. Sommige moeten voor altijd op ‘streng regime’ en andere kunnen in de toekomst weer meer. Maar je zal altijd je paard in de gaten moeten blijven houden. Ook ligt het eraan of het hoefbeen al gekanteld is of niet. Dit zijn o.a. factoren die mee spelen in (de snelheid van) het herstel en de toekomst.

Maar zoals gezegd, gelukkig kunnen wij als eigenaar/verzorger veel doen om het te genezen. Zoals gezegd heb ik er helaas zelf ook mee te maken gehad en ik zal daarom ook mijn tips hieronder erbij delen die je niet vaak hoort. Ook hierbij geldt, zoals bij zoveel in de paardenwereld, vele meningen. Haal eruit wat voor jou goed voelt!

Overleg met je dierenarts en hoefverzorger
Zij kunnen, als het goed is, de ernst van de hoefbevangenheid vaststellen en en behandelplan samen met jou maken. Sommige paarden zullen pijnmedicatie krijgen of er moeten foto’s gemaakt worden om de ernst vast te stellen

Haal je paard van het weiland af
Belangrijk punt om je paard zsm van het gras af te halen en hem bij voorkeur op een zandpaddock te zetten. Het zand is zachter en geeft steun aan de hoef

Voeding aanpassen
Naast geen gras, zorg voor arm ruwvoer en geef geen granen en hoog in suiker gerelateerde voeding. Zorg voor een liksteen en magnesium helpt als je paard insuline resistent is (let op, niet geven aan paarden met nierproblemen).

Hoefschoenen
Het kan helpen om je paard (tijdelijk) op hoefschoenen te zetten, sommige hebben ook losse zolen erin liggen wat zorgt voor een zachte demping.

Infrarood therapie
Door het gebruik van deze infrarood warmte kan je de acupunctuurpunten  stimuleren wat zorgt voor een betere bloedsomloop. Ik heb de laser lamp daarvoor gebruikt.

Essentiële oliën
Essentiële oliën kunnen je paard van binnenuit ondersteunen maar ook van buitenaf. Zo kunnen de oliën helpen bij pijn maar ook om je paard wat meer rust te laten ervaren zodat de pijnpieken eraf gehaald worden. Belangrijk hierbij is wel dat je weet welke oliën en hoe je ze veilig kunt inzetten. Het boek Horse Essentials geeft veel informatie over de werking van deze oliën en waarvoor je ze allemaal kunt inzetten. Wil je graag meer informatie? Neem dan contact met mij op!

Hoefbevangenheid is een ernstige aandoening die veel pijn en lijden kan veroorzaken bij paarden. Het is van cruciaal belang om de symptomen te herkennen en onmiddellijk actie te ondernemen om de beste kansen op herstel te bieden. Door goede preventieve maatregelen te nemen, kunnen paarden mogelijk beschermd worden tegen deze slopende aandoening.

Wil je meer te weten komen over hoefbevangenheid? Alle ins- and outs? Bestel dan het boek hoefbevangenheid begrijpen, genezen en voorkomen of het antwoordenboek.

Op 10 januari 2024 geeft Remco Sikkel een webinar over dit onderwerp! Je kan erbij zijn voor maar €17,95. Meld je aan via deze link